Sposobów rozwiązania umowy o pracę jest kilka, a wiedza na ich temat przydaje się zarówno pracodawcy, jak i pracownikowi. Jeśli chcesz wiedzieć się, jak zrobić to zgodnie z obowiązującymi przepisami, w tym artykule znajdziesz najważniejsze informacje.
Przepisy regulujące kwestie dotyczące sposobów rozwiązywania umowy o pracę znajdziesz w Kodeksie pracy. Określa on, że rozwiązanie umowy o pracę może nastąpić:
- Poprzez zawarcie stosownego porozumienia pomiędzy pracodawcą a pracownikiem,
- Poprzez złożenie wypowiedzenia przez pracodawcę bądź pracownika,
- W trybie natychmiastowym, czyli bez wypowiedzenia,
- Wraz z upływem czasu, na jaki została zawarta umowa o pracę.
Wiesz już, jakie są sposoby rozwiązania umowy o pracę, więc pora przyjrzeć się im bliżej.
Rozwiązanie umowy za porozumieniem stron
To w pełni bezkonfliktowy sposób rozwiązania stosunku pracy. Istotą porozumienia jest zgodna wola obu stron – pracodawcy i pracownika. Rozwiązując umowę o pracę w tym trybie, żadna ze stron nie jest związana jakimikolwiek ograniczeniami, wynikającymi z przepisów Kodeksu pracy. Oznacza to, że zawierając porozumienie, można rozwiązać każdą umowę o pracę, z każdym pracownikiem, w dowolnym momencie, w dowolnej formie.
Rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem
Wypowiedzieć umowę o pracę może zarówno pracodawca, jak i pracownik. Wypowiedzenie jest oświadczeniem jednostronnym. Aby było ważne, nie jest wymagana zgoda drugiej strony. Nie jest to jednak w pełni „swobodny” sposób rozwiązania umowy o pracę, ponieważ:
- oświadczenie o wypowiedzeniu umowy o pracę musi być złożone na piśmie,
- pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę niektórym kategoriom pracowników szczególnie chronionych, np. kobietom w ciąży, osobom w wieku przedemerytalnym czy osobom niezdolnym do pracy z powodu choroby,
Oświadczenie pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę powinno zawierać elementy wskazane w Kodeksie pracy takie jak:
- pouczenie pracownika o prawie do wniesienia odwołania do sądu pracy,
- uzasadnienie wypowiedzenia (w przypadku umów na czas nieokreślony).
W tym przypadku umowa nie rozwiązuje się w momencie złożenia oświadczenia, lecz po upływie określonego okresu wypowiedzenia. Długość oraz sposób jego liczenia określają przepisy Kodeksu pracy. Zależy to od okresu, na jaki została zawarta umowa (umowa na okres próbny) bądź od długości zakładowego stażu pracy pracownika (umowa na czas określony i nieokreślony).
Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia
Trzeci tryb rozwiązania umowy o pracę jest niekomfortowy zarówno z perspektywy pracodawcy, jak i pracownika. Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia polega na natychmiastowym zakończeniu stosunku pracy z inicjatywy jednej strony. Nie ma konieczności wcześniejszego uprzedzenia czy uzyskania zgody drugiej strony. Dla pracownika oznacza to nagłą utratę zatrudnienia, a dla pracodawcy może skutkować zakłóceniem procesu pracy.
Możliwość skorzystania z rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia jest uzależniona od zaistnienia okoliczności opisanych w Kodeksie pracy.
Pracownik jest uprawniony do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia w dwóch przypadkach wskazanych w art. 55 k.p.:
- jeśli przedstawi orzeczenie lekarskie stwierdzające szkodliwy wpływ wykonywanej pracy na jego zdrowie,
- w sytuacji ciężkiego naruszenia obowiązków pracodawcy.
Pracodawca jest uprawniony do zastosowania tego trybu, gdy wystąpią przyczyny zawinione (art. 52 k.p.) lub niezawinione przez pracownika (art. 53 k.p.).
Podobnie jak przy wypowiadaniu umowy o pracę, oświadczenie o rozwiązaniu umowy bez wypowiedzenia powinno być złożone na piśmie. Obowiązkowym elementem oświadczenia pracodawcy jest pouczenie pracownika o prawie do wniesienia odwołania do sądu pracy oraz wskazanie przyczyny rozwiązania umowy.
Znając swoje prawa i obowiązki unikniesz nieporozumień i niejasnych sytuacji. Jeśli masz jakieś pytania w temacie rozwiązywania umowy o pracę, na które nie znajdujesz odpowiedzi w tym artykule, skontaktuj się ze mną. Postaram się pomóc.
Przeczytaj również -> Wypowiedzenie umowy o pracę, czy pracodawca zawsze musi podać przyczynę?