Historia wypalenia zawodowego
W 2019 r. Światowa Organizacja Zdrowia wpisała wypalenie zawodowe do Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób (ICD-11) z datą wejścia w życie 1 stycznia 2022 roku.
Zgodnie z Międzynarodową Klasyfikacją Chorób to syndrom zawodowy, którego efektem jest przewlekły stres w miejscu pracy, z którym nie udało się skutecznie poradzić (QD85).
Burnout – wypalenie zawodowe nazywane jest również „zespołem wypalenia sił”.
Po raz pierwszy terminu „wypalenie zawodowe” użyto w 1974 r. w Stanach Zjednoczonych, badania syndromu prowadzili w tym czasie (osobno) psychiatra Herbert Freudenberger i psycholog społeczny Christina Maslach.
Czynniki wywołujące wypalenie zawodowe
Głównymi czynnikami wpływającymi na wypalenie zawodowe są czynniki:
- osobowościowe,
- interpersonalne,
- organizacyjne.
Wypalenie zawodowe może mieć różne nasilenie oraz przebieg.
Wypalenie zawodowe związane jest przede wszystkim ze stanem psychofizycznego przeciążenia.
Objawy wypalenia zawodowego
Objawia się niechęcią do pracy, obniżoną aktywnością, pesymizmem, drażliwością i utrzymującym się stałym napięciem psychofizycznym.
Wypaleni zawodowo nagminnie odczuwają lęk, bezsenność oraz objawy psychosomatyczne, np. bóle głowy.
Zaniżona ocena własnych osiągnięć i tendencja do postrzegania własnych osiągnięć w negatywnym świetle skutkuje obniżeniem satysfakcji z pracy zawodowej, a nawet całkowitą jej utratą, wiąże się z poczuciem klęski i obniżoną samooceną.
Wypalenie zawodowe to syndrom a nie choroba
WHO nie zakwalifikowała wypalenia zawodowego jako jednostki chorobowej ani stanu medycznego.
Wypalenie zawodowe to syndrom mogący wpłynąć na stan zdrowia pracownika, w nie choroba sama w sobie.
Wypalenie zawodowe wskazane zostało w klasyfikacji chorób w rozdziale 24 pt. „Czynniki wpływające na stan zdrowia lub kontakt ze służbą zdrowia” – to jest rozdział, który nie wymienia jednostek chorobowych będących podstawą wydania zwolnienia lekarskiego, a jedynie czynniki rzutujące na stan zdrowia.
Innymi ze wskazanych tam syndromów mających wpływ na dobrostan i stan zdrowia pracowników są m.in. problemy dotyczące zamieszkania i warunkami finansowymi, problemy związane z bezrobociem, czy też problemy dotyczące warunków zatrudnienia.
Wypalenie zawodowe nie zostało zakwalifikowane w polskich przepisach prawa jako choroba zawodowa i wciąż nie jest wymienione w wykazie chorób zawodowych, o którym mowa w art. 235 (1) k.p.
Podsumowanie
Wypalenie zawodowe:
- wbrew powszechnemu przekonaniu nie jest jednostką chorobową,
- nie można skorzystać ze zwolnienia lekarskiego (L4) wyłącznie z powodu samego poczucia wypalenia zawodowego,
- wypalenie zawodowe nie jest także chorobą zawodową,
- wypalenie zawodowe to syndrom, który wywołuje schorzenia m.in. depresję, nerwicę i to one są jednostką chorobową do L4.