Rozwiązanie umowy o pracę niejednokrotnie jest sytuacją niekomfortową, zarówno dla pracownika, jak i pracodawcy, może powodować wiele stresu i stawiać pracownika w trudnej sytuacji życiowej. Sposobów rozwiązania stosunku pracy jest wiele – przeczytasz o nich we wcześniejszym artykule. Jednak najmniej konfliktowym i za razem najbardziej elastycznym sposobem jest zawarcie pomiędzy stronami porozumienia rozwiązującego.
Porozumienie jest czynnością dwustronną do której należy stosować przepisy Kodeksu cywilnego o składaniu oświadczeń woli i zawieraniu umów. Jego treść znajdziesz TUTAJ.
Forma zawarcia porozumienia
W przeciwieństwie do innych sposobów rozwiązania stosunku pracy, porozumienie stron może być zawarte w dowolnej formie, nawet ustnej czy w sposób dorozumiany. Niemniej jednak zachowanie formy pisemnej ma istotne walory dowodowe.
Należy pamiętać, że zgodnie z art. 77 § 2 k.c., jeżeli umowa została zawarta w formie pisemnej, jej rozwiązanie, również powinno być stwierdzone pismem. Umowa o pracę najczęściej przybiera postać spisanego dokumentu. W takim wypadku pisemne stwierdzenie rozwiązania umowy o pracę za porozumieniem stron następuje w wydawanym pracownikowi świadectwie pracy.
Wady oświadczeń woli
Oświadczenia woli złożone w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli są nieważne. Wówczas strona, która złożyła oświadczenie dotknięte wadą może uchylić się od skutków prawnych oświadczenia woli przez złożenie drugiej stronie stosownego oświadczenia na piśmie.
W odniesieniu do wady oświadczenia woli jednej ze stron zawierających porozumienie rozwiązujące, ma zastosowanie 84k.c., w myśl którego uchylenie się od skutków prawnych złożonego oświadczenia woli dopuszczalne jest jedynie wtedy, gdy błąd co do treści czynności prawnej został wywołany przez drugą osobę, chociażby bez jej winy, albo gdy wiedziała ona o błędzie lub mogła z łatwością błąd zauważyć. Można powoływać się tylko na błąd istotny albo na błąd wywołany przez drugą stronę podstępnie.
Wystąpienie z ofertą zawarcia porozumienia rozwiązującego
Do zawarcia porozumienia dochodzi najczęściej na skutek złożenia przez jedną ze stron stosunku pracy oświadczenia o chęci zawarcia porozumienia oraz określenia jego istotnych postanowień, a następnie przyjęcia tego oświadczenia przez drugą stronę bez zastrzeżeń. Owo oświadczenie jest ofertą, w której wskazuje się tryb rozwiązania stosunku pracy, termin oraz inne warunki rozwiązania umowy.
Oferent może wskazać termin, w którym można przyjąć ofertę. Będzie nim np. proponowany termin rozwiązania stosunku pracy. Należy podkreślić, że nieprzyjęcie oferty w terminie nie przekształca jej w wypowiedzenie umowy o pracę przez oferenta, chyba że zostało to wyraźnie wskazane w ofercie.
Konsekwencje zawarcia porozumienia rozwiązującego dla pracownika
Z punktu widzenia skutków porozumienia rozwiązującego co do zasady nie ma znaczenia co było przyczyną jego zawarcia i z czyjej inicjatywy do niego doszło.
Negatywny skutek zawarcia porozumienia rozwiązującego wyraża się w tym, że prawo do zasiłku nie przysługuje bezrobotnemu, który w okresie 6 miesięcy przed zarejestrowaniem w powiatowym urzędzie pracy rozwiązał stosunek pracy m.in. na mocy porozumienia stron, chyba że nastąpiło ono z powodu upadłości, likwidacji pracodawcy lub zmniejszenia zatrudnienia z przyczyn dotyczących zakładu pracy bądź ze względu na zmianę miejsca zamieszkania.
Kiedy można zawrzeć porozumienie rozwiązujące?
Fakt, że pracownik jest objęty szczególną ochroną przed wypowiedzeniem, nie stanowi przeszkody w zawarciu porozumienia rozwiązującego. Dotyczy to m.in. rozwiązania w tym trybie umowy o pracę z kobietą w ciąży, o ile tylko miała ona w momencie składania oświadczenia woli świadomość swojego stanu. W przeciwnym razie pracownica może się uchylić od skutków oświadczenia złożonego pod wpływem błędu.
Treść porozumienia rozwiązującego
O treści porozumienia decydują same strony. Mogą one zawrzeć w nim np. warunek zawieszający, zwolnić pracownika z obowiązku świadczenia pracy do czasu ustania stosunku pracy oraz określić wynagrodzenie za okres takiego zwolnienia. Strony porozumienia mogą oznaczyć dowolnie termin rozwiązania umowy o pracę, poprzez wskazanie konkretnej daty lub przyszłego zdarzenia, oraz zgodnie ten termin zmieniać. Jeśli strony nie określą wyraźnie terminu rozwiązania umowy, należy przyjąć, że stosunek pracy rozwiązuje się w dniu zawarcia porozumienia.