Zastanawiasz się, czy zwalniając pracownika, musisz podać przyczynę? A może jesteś pracownikiem, którego pracodawca zwolnił bez podania powodu? Przeczytaj i sprawdź, czy wypowiedzenie umowy o pracę zawsze wymaga określenia przyczyny.
Rozwiązanie umowy o pracę nie jest sytuacją przyjemną dla żadnej ze stron. Jako pracownik chcesz znać powód zwolnienia, bo jest on ważną informacją zwrotną. Jako pracodawca, zgodnie z przepisami, nie zawsze masz obowiązek go podawać. Szczegółowo reguluje to kodeks pracy.
Czy podanie przyczyny wypowiedzenia umowy o pracę zawsze jest konieczne?
Przepisy mówią jasno, że podanie przyczyny i uzasadnienia, przy rozwiązaniu umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony, jest konieczne. Powód zwolnienia możesz podać w sposób dowolny i dość ogólny. Jako pracodawca, nie naruszasz przepisów o rozwiązywaniu terminowych umów o pracę za wypowiedzeniem, w zakresie sposobu określenia przyczyny wypowiedzenia (art. 30 § 4 k.p.), jeśli Twój pracownik zna powód/powody, z których został zwolniony.
Jedynym przypadkiem, kiedy nie trzeba podawać przyczyny, jest rozwiązanie za wypowiedzeniem umowy terminowej na czas określony lub okres próbny.
Czy powód wypowiedzenia umowy o pracę musi być poważny?
Inną często pojawiającą się wątpliwością, jest przyczyna wypowiedzenia umowy o pracę. Zarówno pracodawcy, jak i pracownicy zastanawiają się, czy musi być ona poważna. Otóż nie. Zgodnie z najnowszym orzecznictwem (wyrok SN z dnia 5 marca 2015 r.III PK 109/14), przyczyna wypowiedzenia umowy o pracę nie musi mieć szczególnej wagi czy nadzwyczajnej doniosłości. Wypowiedzenie jest zwykłym sposobem rozwiązania bezterminowej umowy o pracę (wyrok SN z dnia 4 grudnia 1997 r., I PKN 419/97).
W związku z tym przyczynami wypowiedzenia umowy o pracę ze strony pracodawcy mogą być m.in.:
- brak oczekiwanej przez zatrudniającego dbałości, staranności i uwagi w wykonywaniu obowiązków (wyrok SN z dnia 4 grudnia 1997 r., I PKN 419/97),
- likwidacja stanowiska pracy czy komórki organizacyjnej, w której zatrudniony był pracownik (wyrok SN z dnia 8 stycznia 2008 r. I PK 177/07),
- niewykonywanie lub nienależyte wykonywanie obowiązków pracowniczych (wyrok SN z dnia 3 sierpnia 2007 r.),
- postępowanie pracownika niezgodne z procedurami, które zostały sformalizowane w postaci zarządzenia przewidującego obowiązek ich przestrzegania przez pracowników (wyrok SN z dnia 4 czerwca 2008 r. II PK 323/07),
- zaśnięcie pracownika w czasie pracy jest naruszeniem pracowniczego obowiązku jej wykonywania w sposób sumienny i staranny (wyrok SN z dnia 5 listopada 1998 r., I PKN 421/98),
- wykorzystanie stanowiska pracy do celów prywatnych sprzecznych z interesem pracodawcy stanowi oczywistą przyczynę wypowiedzenia umowy o pracę (wyrok SN z dnia 26 listopada 2003 r., I PK 16/03),
- długotrwała choroba pracownika (wyrok SN z dnia 4 grudnia 1997 r., I PKN 422/97),
- brak właściwych wyników pracy pracownika zajmującego samodzielne stanowisko również z przyczyn niezawinionych (wyrok SN z dnia 20 stycznia 2014 r., II PK 116/13),
- podjęcie działalności konkurencyjnej wobec pracodawcy (wyrok SN z dnia 1 lipca 1998 r., I PKN 218/98),
- odmowa podpisana umowy o zakazie konkurencji (wyrok SN z dnia 24 września 2003 r., I PK 411/02),
- brak prawidłowych relacji służbowych (wyrok SN z dnia 18 kwietnia 2001 r., I PKN 370/00),
- stawienie się pracownika do pracy w stanie nietrzeźwości lub spożywanie alkoholu w czasie pracy (wyrok SN z dnia 5 listopada 1999 r., I PKN 344/99),
- utrata zaufania do pracownika (wyrok SN z dnia 14 lipca 1999 r., I PKN 148/99),
- częste nieobecności pracownika nawet od niego niezależne (wyrok SN z dnia 14 maja 1999 r., I PKN 47/99),
- bezkrytyczne wykonanie przez pracownika bezprawnych poleceń przełożonego (wyrok SN z dnia 10 września 1997 r.,I PKN 244/97).
- Przeczytaj również -> Sposoby rozwiązania umowy o pracę.
Różne sposoby podawania przyczyny wypowiedzenia umowy o pracę
Pracodawca może określać przyczyny wypowiedzenia umowy o pracę na różne sposoby. Ważne jest, aby z jego oświadczenia wynikało w sposób niebudzący wątpliwości, co jest istotą zarzutu stawianego pracownikowi, usprawiedliwiającego jego zwolnienie (mówią o tym m.in. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 15 listopada 2006 r., I PK 112/06; z dnia 8 stycznia 2008 r., I PK 177/07).
Wskazanie przez pracodawcę konkretnej przyczyny zwolnienia, nie jest równoznaczne z koniecznością:
- sformułowania jej w sposób jak najbardziej precyzyjny, szczegółowy i drobiazgowy,
- opisania wszystkich faktów, zdarzeń, ich dat oraz wskazaniem poszczególnych działań czy zaniechań, składających się w ocenie pracodawcy na przyczynę wypowiedzenia umowy o pracę (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 listopada 2008 r., II PK 82/08).
- przedstawienia dokumentów uzasadniających zwolnienie.
Mam nadzieję, że informacje zawarte w powyższym artykule są odpowiedzią na Twoje pytania. Jeśli coś jest dla Ciebie niejasne i chcesz wiedzieć więcej, napisz do mnie lub zadzwoń. Chętnie odpowiem na Twoje pytania. Szczegółowe dane kontaktowe znajdziesz tutaj.
Jeśli chcesz być na bieżąco z przepisami i artykułami na blogu, poniżej umieściłam okno zapisu do newslettera. Dołącz i miej pewność, że nic Cię nie ominie.